تعمیر منبع تغذیه سوئيچينگ (قسمت دوم)

مراحل تعمیر منبع تغذيه سوئيچينگ در صورت قطع فيوز به شرح زير است

در مرحله اول عيب يابی به سوختن فيوز توجه شود، که آيا فيوز كاملا سياه شده يا فقط قطع شده است . ( چون شدت عبور جريان غير مجاز از فيوز وضعيت سلامت مدار را بيان می کند )

1. به شكل ظاهری PTC از لحاظ تغييرات احتمالی بايد توجه شود و حتی كوچكترين نقطه سوختگی نبايد ناديده گرفته شود.

2. خازن صافی را با يك مقاومت 100 الی 500 اهمی وات بالا تخليه نموده و بعد آنرا توسط اهم متر چك می كنيد

3. در حالی که در تست خازن چيز غير عادی مشاهده نکردید احتمال خراب بودن PTC و ديود پل و يا خازن های، ضربه گير پيك زياد می باشد

•  PTC را از مدار خارج نموده و آن را دركنار گوشتان به شدت تكان دهيد در صورتی كه صدای غير عادی شنيده شد صد در صد PTC خراب می باشد .
• ممکن است يكی از ديودهای پل شورت شده باشند .
• ممکن است يكی از چهار خازن ضربه گير پيك نشت و يا شورت شده باشد كه در اين صورت خازن را به شرح زير تست می كنيد

 توجه  اول يك سر خازن را كاملاْ از مدار خارج کنید .

تست خازن عدسی و يا پلاستيكی

مولتی متر آنالوگ را بر روی رنج R x 10k قرار دهید و ازنظر اهمی آن را تست می كنيد ، به هيچ عنوان نبايد نشتی داشته باشد و اگر در تست خازن صافی شورت و يا نشتی مشاهده نشود بشرح زير عمل می کنید

1. تست ديودهای پل يا پل ديود

2. تست ترانزيستور و يا STR

هم چنین رگولاتور را نيز بايد تست کرد .بعضی اوقات خرابی ترانزيستور درايور نيز موجب افزايش باياس پايه بيس خروجی شده و ضمن خراب كردن ترانزيستور خروجی موجب سوختن فيوز نيز می شود.

 توجه  در صورت آسیب ديدن خروجی رگولاتور حتما بايد مقاومت های كنترل جريان ( روی پايه اميتر و يا سورس ويا .. ) را با اهم متر با ميزان دقت Rx1 تست کنید.

3. گاهی اوقات در ثانويه منیع تغذيه نيز ، شورت كردن ديود يكسوساز ولتاژ اصلی (تغذيه كننده هريزنتال ) و يا شورت خازن صافی آن باعث سوختن فيوز و خراب شدن ترانزيستور خروجی رگولاتور می شود .

مدارهای منبع تغذيه سوئيچينگ از دو بخش تشكيل شده است

بخش اوليه شامل مدارات يكسوساز ، راه انداز، نوسان ساز و نمونه بردارهای AC و DC و اوليه ترانس چاپر می باشد که به مجموعه اين طبقات بخش HOT يا گرم می گويند كه یعنی این قسمت غير ایزوله و يا بخشی كه خطر برق گرفتگی دارد می باشد.

در بخش ثانويه با ايجاد پالس در اوليه ترانس چاپر ولتاژهای تغذيه متعدد متناسب با دور و قطر سيم ، ايجاد می شود ، اين ولتاژها برای منیع تغذيه نقاط مختلف كاربرد دارند. به طور مثال درمنبع تغذيه تيونر IF و IC های پردازشگر تصوير، ورتيكال، ميكروكنترلر ،هريزنتال ، خروجی RGB ، صوت، لامپ تصوير و... .

ولتاژ باياس هركدام از اين طبقات با هم اختلاف دارند. مثلا خروجی هريزنتال در محدوده 100 الي 150 ولت و لامپ تصوير برای هركدام از پايه ها ولتاژ متناسب خود را می خواهند . در بخش تقويت كننده های آنالوگ در محدوده 8 الي 12 ولت و بخش ديجيتال در مدل های قديمی 5 ولت و در مدل های جديد گاها ازولتاژهای 7/2 و یا 3/3 استفاده می کنند .

قطع هر كدام ازاين ولتاژها باعث اشكال در طبقه مورد نظر می شوند . بنابراين بايد به چگونگی عيب ايجاد شده توجه کرد.

بدین منظور بعد از رفع اشكال درمنبع تغذيه ، خروجی های نقاط مختلف ثانويه را چك می كنيد و هر یک از اين ولتاژها را مطابق نقشه ارائه شده كنترل می کنید .

بعضی اوقات مشاهده می شود که برای تثبيت بيشتر ولتاژ از رگولاتورهای معمولي( خطی ) نيز استفاده شده است پس بايد به زنرهای تثبيت كننده توجه کرد، می دانيد که در رگولاتورها از باياس معكوس زنرها استفاده می شود بنابراين به ولتاژ نامی اين گونه زنرها نیز بايد توجه كرد ، ولتاژ نامی زنر بر روی آن نوشته شده است بنابراين دوسر اين زنرها را ولتاژگيری می كنيد و بايد به اندازه ولتاژ نامی زنر در دو سر آن ولتاژ داشته باشيد.

گاهی اوقات از انواع IC های رگولاتور استفاده می شود به طور مثال 7805 AN كه خروجی آن 5 ولت و AN7808 كه خروجی آن برابر 8 ولت می باشد . در اين جور موارد بايد هم خروجی و هم ورودی اين IC ها را ولتاژ گيری كنید. ورودی اين گونه IC ها حتما باید چندين ولت از خروجی شان بيشتر باشند تا بتوانند ولتاژ تثبيت شده نامی خودشان را در خروجی ايجاد كنند.

در ثانويه برخی از مدارات منبع تغذيه از رگولاتورهاي LM 317 استفاده می شود اين IC ها پايه زمين ندارند و به وسیله يك مقاومت از خروجی به ورودی می توان آنها را فعال کرد، روی اين مقاومت اصولا 25/1 ولت افت ولتاژ داريم این بدین معنی است که همواره خروجی 25/1 ولت از ورودی بيشتر می باشد. در مدارات منبع تغذيه از اين رگولاتورها بيشتر به عنوان فرمان روشن و يا خاموش نمودن دستگاه و يا به عنوان يك رگولاتور قابل تنظيم استفاده می کنند.

از عنصر ديگری نيز به نام فتوكوپلر( اپتوكوپلر) به منظوركنترل جريان و يا فرمان standby و يا روشن نمودن دستگاه استفاده می شود كه اصولا ساختمان داخلی ساده ای مركب از يك گيرنده و فرستنده نوری و عايق از هم دارند . به مدار فرمان standby و يا فرمان روشن نيز توجه نموده نقشه را بررسی می كنيد تا مشخص شود كه اين فرامين از كدام پايه IC ميكرو صادر می شود . به خازن های صافی توجه شود از نظر ظاهری باد كرده و يا نتركيده باشند . بعضی مواقع مجبور به خارج نمودن خازن از مدار می شويد تا آن را از نظر ميزان ظرفيت كنترل کنید . الكتروليت داخلی اين گونه خازن ها به مرور زمان خشك می شود و تغییر ظرفيت می دهند بنابراین در تلويزيون های قديمی كنترل ظرفيت آنها لازم می باشد. در مواقعی كه ازاين خازن ها به عنوان كوپلاژ استفاده می شود، داغ شده زودتر خراب می شوند در این جور موارد بهتر است به درجه كار خازن نيز توجه کنید و ازخازن های مناسب مدار استفاده بشود.

تعمیر منبع تغذيه سوئيچينگ

نكته مهمتر در مورد خازن های الكتروليتی ( شيميايي ) اين است كه گاهی أوقات می تركند والكتروليت داخلشان كه مايع و هادی است روی شاسی را مي پوشاند. در اين مواقع باید شاسی را خوب با مواد پاك كننده وحلال ( مثلا تينر خشك ) شسته و پاك کنید . در اين موارد باید توجه کنید تا كاملا شاسی را تميز نكرده ايم تلويزيون را روشن نكنيد

نكته قابل توجه اين است كه درمنبع های تغذیه سوئيچينگ از ديودهای فركانسی استفاده می شود كه از نظر تست همانند ديودهای معمولی تست می شوند اما برای يكسوسازی فركانس های بالا كاربرد دارند. در مواقعی كه از ديودهای معمولی استفاده شود به علت ظرفيت خازنی زياد ما بين نيمه هادی ها ، زود داغ می شوند و سريعاً می سوزند.

برای دیدن قسمت اول این مقاله کلیک کنید

مقاله پیشنهادی

منبع تغذیه سوئیچینگ استاندارد و با کیفیت چه ویژگی هایی دارد؟